Sultan Celaleddin’in Zaferi Pervan Muharebesi

Celaleddin Harezmşah'ın Zaferi Pervan Muharebesi
Puan Ver

Pervan muharebesi öncesi genel durum Türk ve İslam dünyası için iç açıcı değildi. II. Göktürk İmparatorluğu’nun yıkılışıyla Türklerin fetret devri olarak tanımlayabileceğimiz bir devrin ucu tekrar görünüyordu. Türkler o dönemde devletlerini kaybetmişler; boy boy, oba oba bölünmüşlerdi. Bu bölünme onların başka devletler için kullanılmasına meydan veriyordu. Özellikle Çin İmparatorluğu gibi büyük bir düşmandan medet umacak, onların paralı askerliğini yapacak duruma gelmişlerdi. Türklerin bu kaderi 751 yılında gerçekleşen Talas savaşıyla değişmişti. Artık Türkler İslam’ın hamiliğinini yapacaktı.

Pervan muharebesi öncesi Türkler çeşitli devletler kursalar da bir bir Moğollar tarafından yıkılıyordu. Doğudan adeta bir kasırga gibi fütursuzca gelen Moğollar, Batıya doğru ilerleyerek Harezmşah Devleti sınırlarına dayanmış ve tecavüz saldırılarına başlamıştı. Yenilmez denen Moğol ordusundan tüm devletler çekiniyor ve çaresizce boyun eğiyordu. Lakin Harezmşahlar Devleti’nin yeni sultanı Celaleddin Harezmşah Moğol zulmüne boyun eğmeyecek direnecekti.

Pervan muharebesi öncesi Harezmşahlar’ın ve Moğolların durumuna bir bakalım.

Yıl 1221… Ortadoğu’nun en zengin devleti olan Harezmşahlar’ın artık yeni bir komşusu bulunuyordu. Çin üzerindeki seferlerini tamamlayan ve Çin diyarını boyunduruk altına alan Cengiz Han, yavaş yavaş Ortadoğu’nun kapısını çalmaya başlamıştı.

Harezmşahlar’ın son sultanı Celaleddin Harezmşah ise tahta yeni geçmişti. İleriki günlerde gelen haber, Sultan Celaleddin’in saltanatının başlamadan biteceği haberini veriyordu. Semerkand gibi ulu Türk şehirleri bir bir Moğolların atları altında ezilmeye mahkum ediliyordu. Hızla ilerleyen yıpratıcı Moğol orduları başkent Ürgenç’in hudutlarına kadar dayanmıştı. Eli kolu bağlı olan Sultan Celaleddin, bir yandan Moğol tehlikesiyle boğuşurken bir yandan da kardeşleri ile taht mücadelesi veriyordu.

Pervan Muharebesi

Celaleddin Harezmşah’ın kararı üzerine başkent Ürgenç’ten ayrılma kararı alındı. Bir gece en güvendiği adamları ve ailesi ile yola çıkan Sultan Celaleddin, Moğol gözcülerine görünmeden güneye yani Gazne şehrinin yolunu tuttu. Celaleddin Harezmşah Gazne şehrine vardığında onu orada kayınbabası Emineddin Melik, yaklaşık 50.000 kişilik ordu ile bekliyordu. Sonrasında ise Moğollara karşı durmak isteyen çevre kavimlerden olan Sultan İgra, Harezmşahlara destek olmak için yaklaşık 10.000 kişilik ordusuyla yardıma gelmişti. Artık Moğolların karşısına çıkabilecek güçte olduğunu düşünen Celaleddin Harezmşah’ın içi her ne kadar ferah olsa da başkentin düşme haberi her şeyi yıkmaya yetmişti.

Cengiz Han, Celaleddin Harezmşah’ın Gazne’de olduğu haberi üzerine komutanlarından Şiki Kutugu Noyan önderliğindeki Moğol ordusunu Gazne şehrine sevk etti.

Şiki Kutugu’nun Gazne’ye gelmekte olduğunu haber alan Sultan Celaleddin, Gazne şehrinin acımasız Moğol kuşatması altında bırakmak istemeyerek yaklaşık 60.000 kişilik ordusuyla pervan muharebesinin yaşanacağı mevkiye doğru yola koyuldu. Celaleddin Harezmşah, Moğolları burada karşılayacaktı.

Savaş günü geldiğinde Şiki Kutugu’nun acemiliği moğollara pahalıya mâl olmuştu. Moğol atlıları tek tek yıkılırken Celaleddin Harezmşah’ın ülkesini rekrar kurtarabilme düşüncesi daha da güçleniyordu.

Pervan muharebesindeki ilk çarpışma Türklerin zaferi ile sonuçlanmıştı. Zafer sonrası ağır kayıplarla çekilen Moğolların komutanı Şiki Kutugu, gece vakti, Celaleddin Harezmşah’ın ordusunu korkutmak için, yedek atlara kukla asker bindirterek Harezmşah gözcülerinin göreceği yerden geçirtmişti. Plana göre; Harezmşahlar, Moğollara destek geldiğini sanıp geri çekilecekti. Savaş günü Şiki Kutugu’nun hilesi işe yaramamıştı. Çünkü karşısında hileleri alt edecek kadar zeki bir Türk hakanı bulunuyordu.

Savaşa girişen orduların sesleri civarı inletirken tekbir sesleri işitilmeye başlamıştı. Yenilmez denen Moğolları ilk kez yenen Sultan Celaleddin, pervan muharebesinden büyük bir zafer ile dönerken Şiki Kutugu ise Cengiz Han’ın merhametine kalmıştı. Sonraki günlerde ise Cengiz Han, bizzat teşrif ederek Sultan Celaleddin ile bir savaşa tutuşacaktır. İndus Muharebesi, Türkler için pek zafer nidalarının işitileceği bir savaş olmayacaktı.

Blog yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim. Yorumlarınız benim için ayrı bir önem taşıyor. Yorum yapmayı unutmayınız. Şimdilik hoşça kalın.

  • Türklerde Kadın
    Türklerde kadın mühim bir konumda yer almaktadır. Türk kadını siyasi sosyal ekonomik ve askeri gibi pek çok alanda aktif bir şekilde kendini gösterir. Türk kadını daima erkeğinin yanında yer alır onun destekleyecisi ve tamamlayıcısıdır. Kadın kelimesi lügatte erişkin dişi insan anlamındadır. Orhun Yazıtları’nda kadın terimi katun sözcüğü şeklinde ifade edilir. Bu sözcük hatun hanım kadın…
  • İlk Türk Devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedeni nedir?
    İlk Türk Devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedeni nedir? İlk Türk devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır: Ancak, İslam’ın kabulünden sonra ve yerleşik hayata geçtikçe, Türk mimarisi önemli ölçüde gelişmiştir. Selçuklu ve Osmanlı dönemleri, Türk mimarisindeki en önemli dönemlerdir ve bu dönemlerde yapılan yapılar dünya mimari tarihinde önemli bir yer tutmaktadır.
  • Türklerde Misafir
    Misafir lügatte, görüşme, ziyâret vb. amaçlarla birinin evine veya bir yere gelen ve geçici olarak kalan kimse, konuk, mihman anlamındadır. Misafir deyince hepimizin aklına birinin bize gelmesi veya bizim birinin evine gitmemiz gelir. Misafir kelimesi müsafir olarakta bilinen Arapça bir kelime olup yolcu anlamına gelmektedir. Bu kelime Türkçe’de konuk anlamını karşılamaktadır. Dini açıdan misafir almak…
  • Tomris Hatun Hangi Devletin Hükümdarı?
    Türklerin ilk kadın hükümdarı olarak bilinen Tomris hatun Persler ile yaptığı savaşı başarıyla sonuçlandırması üzerine adını tarihe altın harflerle yazdırmayı başarmış cesur bir Türk kadınıdır. Günümüzde yapımı gerçekleşen Tomris filmi ile Tomris Hatun’ un başarısı dünyada tekrar merak uyandırmıştır. Soyu Alp-Er Tunga’ ya dayanan Tomris Hatun konusunu detaylıca inceleyelim… İskitlerin Kısa Tarihçesi İskitler-Saka İmparatorluğu’nun dönemi…
  • Bağımsızlık Mücadelesi: Kürşad Ayaklanması
    Kürşad Ayaklanması konusuna değinmeden önce ilgili olayı daha iyi anlayabilmek adına öncesindeki devirden bahsetmek gerekir. Zira bahsedilen ayaklanma kutluk ayaklanması olarak akıllara kazınmış durumda. Oysa kutluk ayaklanması olarak bilinen olay Kürşad ayaklanmasından sonra gerçekleşen olaydır. İki ayaklanmaya da iki farklı Türk önderlik yapmıştır. Kürşat Ayaklanmasının tüm detayları… İsyandan Önce Olanlar  Orta Asya da 1.Köktürk devleti…
  • Sümerler Türk mü?
    Sümerler Türk mü? Göbeklitepe ortaya çıkmasaydı, bırakın bu sorunun google’da sık sorulan sorular arasında olmasını, aklımızın ucuna gelir miydi? Mesela, Prof.Dr.Frit Neumar ‘Türkleri tarihten çıkarırsanız tarih diye bir şey kalmaz’ derken, biz bundan haberdar mıyız? Biz ne kadar bilmesek de, bu soru artık tarihçilerin, antropologların ispati eşleşmelerinden çoktan çıkmış olup, artık bir tarih tezinden öte,…
  • Denizli’nin Kahramanları
    Denizli’nin Kahramanları olan Server Gazi ve Mehmet Gazi, Denizli’nin fatihi iken Müftü Ahmet Hulusi Efendi ise şehrin müdafisidir. Denizli’ye yolunuz düşerse muhakkak ziyaret etmeniz gereken bu zatları gelin yakından kalemimizin yettiğince anlatalım.  Server Gazi Türbesi Server Gazi Türbesi, Denizli merkeze araçla yaklaşık 15 dakikalık bir mesafede yer alıyor. Araçla gittiğiniz takdirde aracınızı biraz geride bırakarak…
  • Türklerde Çadır Geleneği
    Türklerde çadır bahsine geçmeden önce çadır kavramının anlamını söylemek yerinde olacaktır. Çadır, barınmak amacıyla yere çakılmış kazıklara keçe, kalın bez, kıl dokuma ya da deri gerilmesiyle açık havada kurulan kolayca sökülüp taşınabilen barınaktır. Türklerin çeşitli lehçelerinde çatur, çatır, çaçırt, çaşır gibi birçok millet tarafından türkçe telaffuzları olsa da kelimenin etimolojisi kesin olarak bilinmemektedir. Tarih boyunca…
  • Ahıska Türklerinin Sürgünü
    Ahıska Türklerinin Sürgünü öncesinde, bugün Gürcistan toprakları içerisinde kalan Ahıska, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Çarlık Rusya’nın hâkimiyetine girmişti. Ahıska Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Sovyet yönetimi tarafından Gürcistan’a bağlandı. Ahıska’da yaşayan ahali için bu dönem, yıllar boyu sürecek vatan hasretinin başlangıcı oldu. Dönemin SSCB lideri Stalin’in, Karadeniz çevresini Türklerden temizleme hedefi doğrultusunda Ahıska’da yaşayan Türk ve…
  • Hezimet
    İslam Alemi’nin ve İslam Alemini müdafaa eden aziz Türk Milleti’nin en büyük hezimeti birinci cihan harbinin ardından olmuştur. Bu hezimet, geçmişteki yenilgiler gibi sadece askeri safhalarda olmamıştır. Türk Milleti, Türkistan bozkırından Anadolu’ya buradan da Avrupa’ya taşıdığı binlerce yıldır biriktirdiği kültürünün yıkılmasına şahit olmuştur. Düşman, mert değil namerdin ta kendisiydi. İslam’ın ve aynı zamanda Türk Milletinin…
  • Sultan Celaleddin’in Zaferi Pervan Muharebesi
    Pervan muharebesi öncesi genel durum Türk ve İslam dünyası için iç açıcı değildi. II. Göktürk İmparatorluğu’nun yıkılışıyla Türklerin fetret devri olarak tanımlayabileceğimiz bir devrin ucu tekrar görünüyordu. Türkler o dönemde devletlerini kaybetmişler; boy boy, oba oba bölünmüşlerdi. Bu bölünme onların başka devletler için kullanılmasına meydan veriyordu. Özellikle Çin İmparatorluğu gibi büyük bir düşmandan medet umacak,…
  • Göktürklerin Bağımsızlık Destanı
    Göktürklerin Bağımsızlık Destanı isimli yazımda sizlerle Göktürkleri ve Kür Şad ihtilalini anlatmaya çalışacağım. Hayırla okuyunuz. Bumin Kağan önderliğinde tek bayrak altına toplanan Türkler, zamanın en kudretli imparatorluğunu kurmuşlardı. Göktürk (Köktürk) beyi Bumin, Tölislerin Juan-Juanlar’a (Avarlar) karşı ayaklanacaklarını önceden bildirir. Böylece Avarlar, Tölis ayaklanmasını bastırırlar. Bu hizmetine karşılık olarak Bumin, Avarlardan bir han kızıyla evlenmek ister….
  • Erzurum Kongresi ve Heyet i Temsiliye
    Amasya’dan Erzurum’a hareket eden Mustafa Kemal Paşa, 3 Temmuz günü Erzurum’da halk tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Kazım Karabekir Paşa ile görüşen ve resmi görevinden ayrılan Mustafa Kemal Paşa, kongre hazırlıkları ile ilgilendi. Kongre 23 Temmuz’da dualar ile çalışmasına başladı ve 7 Ağustos Perşembe günü sona erdi. Kongre’de kabul edilen tüzük ile Mustafa Kemal’in başkanlığında dokuz…
  • Hun Türkleri ve Hun Türklerinde Sanat
    Hun Türkleri ve Hun Türklerinde Sanat adlı yazımda sizlere önce Hun Türklerinden bahsedip ardından mimarilerinden ve ilmek ilmek işledikleri sanatlarından söz edeceğim. Hayırla okuyunuz. Hun İmparatorluğu ya da Asya Hunları, MÖ 220 ile MÖ 46 yılları arasında hüküm sürdükleri rivayet edilir. Hun Türkleri, tarihte bilinen ilk Türk devletini kurmaları ile nam salmışlardır. Hun İmparatorluğunun başkenti…
  • Uygur Türkleri Tarihi Ve Çin Zulmü
    Uygur Türkleri tarihi çok köklü ve eski bir geçmişe dayanmaktadır. Günümüzde Çin zulmü ve baskısı altında olduğu için türlü işkence ve eziyete mâruz kalmaktadırlar. Uygur Türkleri 1949’dan bu yana Çin’in topraklarını işgal etmesiyle bağımsızlığını yitirmiş durumdadır. Çin, Doğu Türkistan devleti için ‘Sincan’ tam manasıyla “kazanılmış topraklar ” adını vermiştir. Bölgeye zorunlu Çinli nüfusu yapılıp, Uygur…
  • Vatan Her Şeyin Üstündedir
    “Şimdi sizden istediğim, savaş için hazırlanmanızdır. Artık savaşa hazır olsak da olmasak da kıyasıya dövüşmek zamanı gelmiştir. Zira vatan, herşeyin üstündedir. Onun bir karış toprağı için dövüşmek her Türk için bir namus ve şeref borcudur.” Türk tarihinin tanıdığı ilk büyük Türk hükümdarı Mete Han (Oğuz Han), babası Teoman’ı yendikten ve devleti elde ettikten sonra, Türk…
  • Türkiye Tarihi Osmanlıya Kadar
    Türkiye Tarihi: Türkiye kelimesi ilk ne zaman kullanılmıştır? Türkler Anadolu’ya ilk hangi tarihlerde gelmişlerdir? Türkiye’de kurulan ilk Türk devleti hangisidir? İlk beylikler hangileridir? Anadolu’nun Türkleşmesinde beyliklerin önemi nedir? Türkiye Tarihi: Türkiye kelimesi ilk ne zaman kullanılmıştır? Türkler Anadolu’ya ilk hangi tarihlerde gelmişlerdir? Türkiye’de kurulan ilk Türk devleti hangisidir? İlk beylikler hangileridir? Anadolu’nun Türkleşmesinde beyliklerin önemi…

Similar Posts

One Comment

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir