Tomris Hatun Hangi Devletin Hükümdarı?

Türklerin ilk kadın hükümdarı olarak bilinen Tomris hatun Persler ile yaptığı savaşı başarıyla sonuçlandırması üzerine adını tarihe altın harflerle yazdırmayı başarmış cesur bir Türk kadınıdır. Günümüzde yapımı gerçekleşen Tomris filmi ile Tomris Hatun’ un başarısı dünyada tekrar merak uyandırmıştır. Soyu Alp-Er Tunga’ ya dayanan Tomris Hatun konusunu detaylıca inceleyelim…
İskitlerin Kısa Tarihçesi
İskitler-Saka İmparatorluğu’nun dönemi MÖ 8. yüzyıl ile MS 3. yüzyıl arasında olduğu kabul ediliyor. İskitlerin diğer bir adıyla da Sakaların Tanrı Dağları bölgesinde yaşadığı, sonradan kuzey bölgesine yerleştikleri bilinmektedir. Türk olup olmadıkları konusundaki araştırmaların devam etmesine rağmen tarihteki ilk Türk topluluğu olarak kabul edilmektedir. İskitlerin egemenliği altında yaşayan halkın çoğunun Fars kökenli olduğu bilinmektedir. Kurucusunun ise henüz kim olduğu bilinmezken en ünlü hükümdarı Alp-Er Tunga olarak bilinir.
Alp-Er Tunga aynı zamanda tarihte “Efrasiyap” olarak ta anılmaktadır. İlk atlı göçebe olan İskitler, at koşumları ve kemer tokaları ile Yunanlılara ilham olmuştur. Dini anlayışlarında ise ahiret inancı olduğu bilinmektedir zira kurgan(mezar) içinde ölülerin yanına eşya koymaları ve ölülerin mumyalanması bu nedenledir. İskitler aynı zamanda madencilikle son derece ileri gitmişler ve bu sebeple tarihte “Bozkırın Kuyumcuları” adıyla da anılmaktadır. Günümüzün Yakut Türkleri olarak bilinen ırkında İskitlerin soyundan geldiği bilinmektedir.
İskit Kadınlarından Olan Tomris
İskitlerin kadınları erkekleri gibi savaşa gidip cenk ettiği ve ok atıp, ata bindikleri biliniyor. Hatta “Heredot Tarihi”nde yer alan Amazon Kadın Savaşçıları İskit soyundandır. Kadınların evlenebilmesi için en az üç düşman öldürmesi gerekiyordu ve sadece bu şartı gerçekleştiren kadınlar evlenebiliyordu. Savaşa gitmeyen kadınlara ise evin idaresi ve sınırların korunması kalıyordu. Bu nedenle geride kalan kadınların bile savaş taktiklerini bilmesi gerekiyordu. Zira olası baskında evi koruyabilecek güce sahip olmaları bekleniyordu. İskit kadınları bu beklenen çerçevede yetiştirilip, eğitim alıyordu. Tomris Hatun ise bu kapsamlı eğitimden geçen İskit kadınlarından sadece bir tanesiydi.
Tomris aynı zamanda Alp-Er Tunga’nın torunlarından da biriydi. Savaşçı ruhunu atalarının soyundan miras olarak almıştı. Tomris Hatunun dini ise yine atalarının soyuna dayanıyordu. Ahiret inancı Alp-Er Tunga döneminde olduğu gibi Tomris döneminde de devam ediyordu. Tomris Hatun eşinin ölümüyle bozkır topraklarının yönetimini eline aldı ve İskitlerin hükümdarı olarak başa geçti. Birçok kaynakta ise sadece Türklerde değil dünyada bilinen ilk kadın hükümdardır.
Tomris Hatun ve Kiros’ un Çekişmesi

Pers Kralı Kiros topraklarını genişletme derdindeydi ve bunun için sürekli köyleri yağmalayıp, insanları öldürerek hedefine doğru ilerlediğini düşünüyordu. Kiros’ un bölgesinin kuzeyinde yaşayan, Tomris Hatun’ un yönetimindeki İskitler ise Persler için büyük tehdit oluşturuyordu. İskitlerin yaptığı akınlardaki başarılar Kiros’ un kulağına gelmiş fakat Kiros kadın hükümdarı pek dengi görmemişti. Diğer devletlere, kavimlere son verdiği gibi İskitlere de son verip topraklarını alabilecek güce sahip oluğunu düşünüyordu. Bu düşünce ile Orta Asya’ ya ikinci bir sefer düzenleme kararı aldı ve İskitlerin topraklarına doğru yola koyuldu. Bunu duyan Tomris ise Kiros’ a elçi göndererek topraklarından çıkmasını istedi fakat bu isteği karşılık bulmadı.
Ardı Arkası Kesilmeyen Seferler
Kiros, İskitler üzerine sefere devam ediyordu ama bu topraklarda yanmış köylerden başka bir şey elde edemiyordu. Tomris hatun savaş yanlısı değildi fakat tehdit karşısında savunmada kalma politikasını benimsiyordu. Bu nedenle Kiros üzerine geldikçe halkını geriye götürüyor asla mücadeleye kalkışmıyordu. Yanmış topraklardan başka bir şey ele geçiremeyen Pers Kralı, her seferinde İran’ a geri dönmek zorunda kalıyordu. Bu şekilde sonuca ulaşamayacağını anlayan Kiros, Tomris Hatun’ a elçi yollayarak ondan kendisiyle evlenmesini isteyip, ancak bu şekilde İskitler üzerine düzenlenen sefere son vereceğini bildirdi.
Güçlü olmasının yanında çokta zeki bir kadın olan Tomris, Pers Kralının bu teklifiyle topraklarında gözünün olduğunu anlayarak Kiros’ un teklifini reddetti. Bu duruma Kiros çok kızmış, kendinin sonunu getiren büyük bir savaşa hazırlık yapmaya başlamıştı. Tomris artık kaçamayacağını ve savaş zamanının geldiğini biliyordu ve topraklarını kaybedip, halkının zarar görmesindense bu savaşta çarpışarak ölmeye razıydı.
Savaş Çanları Çalıyor
Tomris Hatun savaş alanı için uygun bir alan belirleyerek büyük Kiros ordusunu beklemeye başladı. Kiros savaş meydanına geldiğinde ise güneş batmak üzeredir. Bu nedenle iki tarafta cenk için bir sonraki sabah vaktini beklemeye karar verdi. Kiros güneş tamamen batıp gece olduğunda iki taraftarın tam ortasında kalacak şekilde içinde Pers askerlerinin, şarap ve güzel kadınların olduğu bir çadır kurdu. Aralarında Tomris Hatun’ un oğlunun da bulunduğu bir grup İskit askeri çadırı basarak içerdeki Pers askerlerini öldürdü.
Çadırdaki şarap ve güzel kadınlara kendini kaptıran İskit askerleri, kendilerinden geçmiş bir halde pers kuvvetlerinin baskınına uğradılar. Bir çok İskit’ in öldürüldüğü bu baskında Tomris Hatun’ un oğlu da sağ bir şekilde ele geçirilerek Kiros’ a götürüldü. Pers kralına ellerinin çözülmesi için yalvaran Tomris’ in oğlu, elleri çözülür çözülmez esir olmaktansa ölümün daha iyi olduğunu düşünerek kendini orada ansızın öldürmüştür.
Askerlerinin ve canından çok sevdiği oğlunun ölüm haberini alan Tomris Hatun, acı içinde yemin ederek Kiros’ a şu mesajı gönderiyor:
“Kana susamış Kiros! Olanlardan gururlanma, cesaret ile değil hile ile kazandın. Oğlumun ölüsünü geri bana ver ve ordularıma ettiğin hakarete rağmen cezalanmadan ülkemden çık git. Eğer böyle yapmazsan İskitler’ in güneş tanrısı üzerine yemin ederim ki, ne kadar haris olursan ol seninle başa çıkacağım…”
Tomris Hatunun İntikamı
Sabah olup gün ışıyınca iki taraftar da Seyhun Nehri civarında savaş düzeneği alır. Savaş için özel olarak yetiştirilmiş köpeklerinde aralarında bulunduğu Kiros’ un ordusunun kanatlarında süvariler, ön tarafında mızraklı piyadeler, onların hemen arkasında ise okçular yer alıyordu. Kiros ise kendine muhafız olarak tuttuğu efsanevi ölümsüzler ile merkezde yerini almıştı.
Tomris Hatun’ un öfkesi çok büyüktü ve bu çarpışmada var gücüyle savaşmaya hazırdı. İskitler demir ustasıydı ve at üstünde sabit kalabilmek ve iyi savaşabilmek için üzengiyi icat etmişlerdi. Bu üzengiler İskitlerin at üzerinde uzun süre kalıp savaş meydanlarında daha iyi performans sergilemesini sağlıyordu. Kiros ile mücadelede yine bu üzengiler kullanılmış buna ek olarak güçlü yaylar ve kanca temrenli oklar da kullanıldı. Tomris Hatun bir Türk kadınıydı ve Türklerin savaş taktiklerini(Turan-Hilal) iyi biliyordu ve bunu Kiros’ a karşı kullanmaktan çekinmedi. Tomris, oğlunun intikamı ve Halkının geleceği için tüm gücüyle savaşarak Perslerin kralı olan Kiros’ u mağlup etmeyi başardı. Ordusunun neredeyse tümünü kaybeden Pers kralı ise savaş meydanında ölü olarak ele geçirildi. Tomris Hatun savaşta ölenlerin arasından Kiros’ un cesedinin yanına giderek Kiros’ un kafasını elindeki kanla dolu olan tulumun içine atıp şu sözleri dile getirir:
“Canım sağ ve savaştan zaferle çıktım ama sen hileyle oğlumu yakalayarak onu öldürdün. Şimdi sana söz verdiğim gibi hayatında kan içmeye doymamıştın şimdi benim elimden kana doyuyorsun..”
Sonuç Olarak

Kiros kendine ait olmayan İskitlerin topraklarına göz dikmişti. Tomris Hatun’ u küçük görerek onu kolay bir şekilde yenebileceğini sanmıştı. Fakat işler beklediği gibi gitmedi ve Perslerin ilk büyük hükümdarı olan Kiros, küçük gördüğü Tomris Hatun tarafından büyük bir savaşla mağlup edildi. Heredot Tarihi’nde bu savaş “Yunan toprakları dışındaki en kanlı savaş” olarak adlandırıldı. Tomris Hatun’ un oğlunun intikamı ve halkının güvenliği için girdiği dillere destan olan bu savaş bir çok sanatçıya ilham olarak resimlere, masallara ve filmlere konu oldu…
- Türklerde KadınTürklerde kadın mühim bir konumda yer almaktadır. Türk kadını siyasi sosyal ekonomik ve askeri gibi pek çok alanda aktif bir şekilde kendini gösterir. Türk kadını daima erkeğinin yanında yer alır onun destekleyecisi ve tamamlayıcısıdır. Kadın kelimesi lügatte…
- İlk Türk Devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedeni nedir?İlk Türk Devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedeni nedir? İlk Türk devletlerinde mimarinin gelişmemesinin temel nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır: Ancak, İslam’ın kabulünden sonra ve yerleşik hayata geçtikçe, Türk mimarisi önemli ölçüde gelişmiştir. Selçuklu ve Osmanlı dönemleri, Türk mimarisindeki…
- Türklerde MisafirMisafir lügatte, görüşme, ziyâret vb. amaçlarla birinin evine veya bir yere gelen ve geçici olarak kalan kimse, konuk, mihman anlamındadır. Misafir deyince hepimizin aklına birinin bize gelmesi veya bizim birinin evine gitmemiz gelir. Misafir kelimesi müsafir olarakta…
- Tomris Hatun Hangi Devletin Hükümdarı?Türklerin ilk kadın hükümdarı olarak bilinen Tomris hatun Persler ile yaptığı savaşı başarıyla sonuçlandırması üzerine adını tarihe altın harflerle yazdırmayı başarmış cesur bir Türk kadınıdır. Günümüzde yapımı gerçekleşen Tomris filmi ile Tomris Hatun’ un başarısı dünyada tekrar…
- Bağımsızlık Mücadelesi: Kürşad AyaklanmasıKürşad Ayaklanması konusuna değinmeden önce ilgili olayı daha iyi anlayabilmek adına öncesindeki devirden bahsetmek gerekir. Zira bahsedilen ayaklanma kutluk ayaklanması olarak akıllara kazınmış durumda. Oysa kutluk ayaklanması olarak bilinen olay Kürşad ayaklanmasından sonra gerçekleşen olaydır. İki ayaklanmaya…
- Sümerler Türk mü?Sümerler Türk mü? Göbeklitepe ortaya çıkmasaydı, bırakın bu sorunun google’da sık sorulan sorular arasında olmasını, aklımızın ucuna gelir miydi? Mesela, Prof.Dr.Frit Neumar ‘Türkleri tarihten çıkarırsanız tarih diye bir şey kalmaz’ derken, biz bundan haberdar mıyız? Biz ne…
- Denizli’nin KahramanlarıDenizli’nin Kahramanları olan Server Gazi ve Mehmet Gazi, Denizli’nin fatihi iken Müftü Ahmet Hulusi Efendi ise şehrin müdafisidir. Denizli’ye yolunuz düşerse muhakkak ziyaret etmeniz gereken bu zatları gelin yakından kalemimizin yettiğince anlatalım. Server Gazi Türbesi Server Gazi…
- Türklerde Çadır GeleneğiTürklerde çadır bahsine geçmeden önce çadır kavramının anlamını söylemek yerinde olacaktır. Çadır, barınmak amacıyla yere çakılmış kazıklara keçe, kalın bez, kıl dokuma ya da deri gerilmesiyle açık havada kurulan kolayca sökülüp taşınabilen barınaktır. Türklerin çeşitli lehçelerinde çatur,…
- Ahıska Türklerinin SürgünüAhıska Türklerinin Sürgünü öncesinde, bugün Gürcistan toprakları içerisinde kalan Ahıska, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Çarlık Rusya’nın hâkimiyetine girmişti. Ahıska Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Sovyet yönetimi tarafından Gürcistan’a bağlandı. Ahıska’da yaşayan ahali için bu dönem, yıllar boyu sürecek…
- Hezimetİslam Alemi’nin ve İslam Alemini müdafaa eden aziz Türk Milleti’nin en büyük hezimeti birinci cihan harbinin ardından olmuştur. Bu hezimet, geçmişteki yenilgiler gibi sadece askeri safhalarda olmamıştır. Türk Milleti, Türkistan bozkırından Anadolu’ya buradan da Avrupa’ya taşıdığı binlerce…
- Sultan Celaleddin’in Zaferi Pervan MuharebesiPervan muharebesi öncesi genel durum Türk ve İslam dünyası için iç açıcı değildi. II. Göktürk İmparatorluğu’nun yıkılışıyla Türklerin fetret devri olarak tanımlayabileceğimiz bir devrin ucu tekrar görünüyordu. Türkler o dönemde devletlerini kaybetmişler; boy boy, oba oba bölünmüşlerdi….
- Göktürklerin Bağımsızlık DestanıGöktürklerin Bağımsızlık Destanı isimli yazımda sizlerle Göktürkleri ve Kür Şad ihtilalini anlatmaya çalışacağım. Hayırla okuyunuz. Bumin Kağan önderliğinde tek bayrak altına toplanan Türkler, zamanın en kudretli imparatorluğunu kurmuşlardı. Göktürk (Köktürk) beyi Bumin, Tölislerin Juan-Juanlar’a (Avarlar) karşı ayaklanacaklarını…
- Erzurum Kongresi ve Heyet i TemsiliyeAmasya’dan Erzurum’a hareket eden Mustafa Kemal Paşa, 3 Temmuz günü Erzurum’da halk tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Kazım Karabekir Paşa ile görüşen ve resmi görevinden ayrılan Mustafa Kemal Paşa, kongre hazırlıkları ile ilgilendi. Kongre 23 Temmuz’da dualar ile…
- Hun Türkleri ve Hun Türklerinde SanatHun Türkleri ve Hun Türklerinde Sanat adlı yazımda sizlere önce Hun Türklerinden bahsedip ardından mimarilerinden ve ilmek ilmek işledikleri sanatlarından söz edeceğim. Hayırla okuyunuz. Hun İmparatorluğu ya da Asya Hunları, MÖ 220 ile MÖ 46 yılları arasında…
- Uygur Türkleri Tarihi Ve Çin ZulmüUygur Türkleri tarihi çok köklü ve eski bir geçmişe dayanmaktadır. Günümüzde Çin zulmü ve baskısı altında olduğu için türlü işkence ve eziyete mâruz kalmaktadırlar. Uygur Türkleri 1949’dan bu yana Çin’in topraklarını işgal etmesiyle bağımsızlığını yitirmiş durumdadır. Çin,…
- Vatan Her Şeyin Üstündedir“Şimdi sizden istediğim, savaş için hazırlanmanızdır. Artık savaşa hazır olsak da olmasak da kıyasıya dövüşmek zamanı gelmiştir. Zira vatan, herşeyin üstündedir. Onun bir karış toprağı için dövüşmek her Türk için bir namus ve şeref borcudur.” Türk tarihinin…
- Türkiye Tarihi Osmanlıya KadarTürkiye Tarihi: Türkiye kelimesi ilk ne zaman kullanılmıştır? Türkler Anadolu’ya ilk hangi tarihlerde gelmişlerdir? Türkiye’de kurulan ilk Türk devleti hangisidir? İlk beylikler hangileridir? Anadolu’nun Türkleşmesinde beyliklerin önemi nedir? Türkiye Tarihi: Türkiye kelimesi ilk ne zaman kullanılmıştır? Türkler…
emeğinize sağlık, çok güzel içerik olmuş
çok teşekkür ederim 😊 takipte kalın…