Amerikan Demokrasisi Güney Amerika

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika ‘’ Bu kadar açgözlü ve bencil olmayı bırakın. Dünyada sizin kocaman evlerinizden ve gösterişli mağazalarınızdan başka şeyler de olduğunun farkına varın. İnsanlar açken, siz arabalarınızın benzini için üzülüyorsunuz. Bebekler susuzluktan ölürken, siz son modeller için moda dergilerini karıştırıyorsunuz. İnsanlarınız bizim gibi fakirlik içinde boğulurken yardım isteyen çığlıklarımızı duymuyor bile. Kulaklarınızı size bunları söylemeye çalışanların sesine tıkayıp, onları radikal ya da komünist olarak damgalıyorsunuz. Yoksulları ve ezilmişleri daha fazla yoksulluk ve esarete itmek yerine, onlara kalbinizi açmalısınız. Fazla zaman kalmadı. Eğer değişmezseniz bu sonunuz olur.’’

(John Perkins. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları.)

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika başlıklı yazıma J.Perkins’in 2004 yılında yayınladığı, yapmış olduğu CIA ajanlığı süresince, bir ülkeyi ABD çıkarları doğrultusunda ele geçirmek için, önce kendisi gibi ekonomik tetikçiler ile yapılanları ve başarılı olunmaz ise darbe ya da suikastler ile sonuca gidildiğini itiraf ettiği kitabından alıntıladığım sözleri ile başladım. Çarpıcı yanlardan biri ise, ABD sömürüsüne karşı gelen her devletin ya da bireyin komünist ya da radikal olarak tanımlanmasıdır. İşte yazı dizimde anlatmaya çalıştığım Latin Amerika ülkelerinde olan bu ABD menşeili darbelerin dayandırılmaya çalışıldığı nokta da budur. Amerika Birleşik Devletleri için, öz kaynaklarını kendi halkı için kullanan her ülke ya komünist, ya da radikal terör örgütlerinin yuvasıdır. Elbette ki de bu ülkeler kesinlikle demokrasiden ve özgürlükten yoksunlardır.

Hadi şimdi ABD’nin payı olan ve 40’tan fazla ülkede gerçekleşen darbelerine, Latin Amerika’dan devam edelim.

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika: PARAGUAY

Obama’nın ‘’Latin Amerika soft darbesi’’ olarak yakın tarihte yerini alan ülke.

Konu tabi ki yine özgürlük ve demokrasi. Ülkede bu özgürlüğü sağlayan ise, oligarşik sistemi yürüten büyük çiftlik sahipleri ve ortağı olan yabancı büyük şirketler. Paraguay, dünyanın en büyük altıncı soya üreticisi, stevia üretiminde ikinci, mısır ihracatında altıncı, buğday ihracatçısı olarak onuncu olmasının yanı sıra yine dünyanın en büyük sekizinci sığır eti ihracatçısı durumunda. Tarım ve hayvancılığın bu kadar önemli olduğu ülkede ise toprak dağılımının neredeyse tamamı ise büyük çiftlik sahipleri ile yabancı ortaklarının elinde. Üretimin % 90’ıda yine bu ayrıcalıklı grubun hakimiyeti altında. Ülke aynı zamanda önemli bir elektrik ihracatçısı konumunda. Köylü ve yerli ailelerin büyük çoğunluğu geçinmek için bile gereken toprağa sahip değilken, bununla beraber üretilen elektriğin çok büyük bir oranı da Brezilya’ya ihraç edilirken; bu adaletsizlikten faydalanacak her daim bir özgürlükçü gerilla hareketinin olmaması da düşünülemez.

Bu özgürlük savaşları ülkede, 1940 askeri darbesine, 1947 iç savaşına, 1954 darbesi ve sonrasındaki 35 yıllık diktatörlüğe ve ardından 1989 ile 1996 askeri darbelerine neden olmuştur.

Son olarak toprak reformu yapmaya kalkan Fernando Lugo’nun da 2010 yılında sivil darbe ile devrilmesi sonucunda ülkenin başına ABD büyükelçisi ile yakın ilişkilerde olan iş adamı Cartes gelmiştir. Dünyanın en fazla ikinci enerji üreten hidroelektrik santralinin olduğu ülkede, bir avuç toprak sahibi köylünün halen su kaynaklarına erişimi bulunmamakla beraber, ABD’nin Güney Amerika’daki en büyük üslerinden birinin burada olması nasıl açıklanabilir!

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika: PANAMA ve EKVADOR

Bağımsızlığını aldıktan hemen sonra 11 yıl dikta rejimi ile yönetilen Ekvador’da, 1979 yılındaki seçimle  Jamie Roldos Aguilera gelmiştir.  Roldos, asgari ücreti iki katına çıkarıp, petrolden gelen gelirin halkına gitmesi için birçok petrol şirketini millileştirmiş, yabancı şirketlerin ülkeden çıkmasını sağlayan Roldos hidrokarbonlar yasasını çıkarmış ve bunun sonucunda Ekvador’da demokrasi sorunu oluşmuştur. Neyse ki bu sorunda, Jamie Roldos’un kara kutusu olmadığı sonradan ortaya çıkan uçağının düşmesi sonucu ile çözüme kavuşmuştur. Bir diğer Latin Amerika ülkesi Panama’da ise, Panama kanalının kontrolünü tamamen ülkesine alan başkan Omar Torrijos’un iktidarı, yine bir elim uçak kazası ile sadece 3 yıl sürmüştür. Omar’ın ölümü sonrasında ise Panama hükümeti Carter ile kanal anlaşması yaparak yönetimi ABD’ye devretmiştir.

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika: URUGUAY, ŞİLİ, KOLOMBİYA

ABD’nin Latin Amerika ülkelerindeki bu demokrasi ve özgürlük savaşı; 1973’te Uruguay’daki darbe, 1973’ te General Pinochet’in Şili’de gerçekleştirdiği darbe ve Kolombiya, Venezuella gibi diğer Latin Amerika ülkelerinde de uyuşturucu ile mücadele adı altında direkt ABD ordusunun müdahaleleri ile de devam etmiştir.

Amerikan Demokrasisi Güney Amerika isimli yazımda sona doğru yaklaşırken, 1823’te ABD Başkanı James Monroe’nin yeni dünya Amerika dediği Monroe doktrini ile başlayan bu ABD emperyalizmi yayılımı, Herbert Clory’nin Kuzey Amerika’yı sahiplenme olarak açıkladığı ‘’Açık Yazgı’’ gibi savlarla hep Amerika için doğal bir hak olarak görülmüştür.

2000 yılında ABD başkanı Bill Clinton’ın açıkladığı ve Latin Amerika ülkelerine CIA’in müdahalesini içeren Condor planı gibi birçok ABD müdahalesi, defalarca deşifre olmuş, ABD sıklıkla bu deşifreler nedeni ile özür dilemiş ama sömürü isteğinden hiç vazgeçmemiştir.

Bazen petrol, bazen bakır, bazen muz, şeker gibi büyük gıda şirketlerinin hammadde temini ve ticaretini içeren ekonomik faktörler; ABD için Latin Amerika gibi tüm dünya ülkelerine müdahale için ana sebeptir. Başta petrol olmak üzere birçok sektörde büyük şirketleri ve yatımları bulunan ABD, bu çıkarlarını korumak için lazım olan her ülkeyi önce IMF ve Dünya Bankası kredileri ile içinden çıkılmaz bir borca sokarak oyuna başlar. Sonrasında verdiği borcu o ülkedeki kendi şirketlerinin yapacağı yol, köprü, baraj gibi yatırımlarda kullandırarak geri alır.

Son olarak eğer ki ABD’nin size ya da başka bir ülkeye demokrasi ve özgürlük getireceğini duyarsanız, bilin ki o topraklarda bulunabilecek en son iki kavram bunlar olacaktır.

Benim aktarmaya çalıştığım bu yazıyı, siz Irak, Suriye, Lübnan, Mısır ve Afganistan ile tamamlayabilirsiniz.