Struma Faciası Gerçekte Yaşandı mı?

Struma faciası, Nazilerin katliamından kaçmak isteyen bir kısım yahudi topluluğunun Romanya’dan Filistin’e gitmek için tuttukları geminin batırılması olayıdır.

Umuda Yolculuk

Nazilerin yahudi karşıtı yasaları çoğu ülkede etkisini göstermiş Romanya’da bundan nasibini almıştı. Romanya’nın Yaş şehrinde 4 bin yahudi katledilmişti. Sağ kalan yahudiler Nazilerin katliamından kaçmak için çözümü Romanya’yı terk etmekte bulmuşlardı. Fakat bu kaçış serüveninde sadece zengin olan kesimin planı gerçekleşecekti. Bu zengin ve elit kesim aralarında belli bir miktar para toplayarak Queen Mary adındaki transatlantik yolcu gemisini kiraladılar. Hedefledikleri plan bu gemi ile Romanya’dan yola çıkarak, Türkiye karasularından geçip, her şey yolunda giderse de Filistin sınırlarına ulaşmaktı.

Harabe Gemi Struma

Fakat kiraladıkları gemi bekledikleri gibi çıkmamıştı. Bekledikleri lüks yolcu gemisi yerine Struma adında 100 kişilik kapasitesi olan harabe bir ahşap gemi ile karşılaştılar. Struma 46 metre boya sahip bir Bulgar gemisiydi. Balkan savaşlarında görevlendirilmiş, savaşta görevi bitince hayvan nakliyesi için kullanılarak daha da kullanılamaz hale getirilmişti. Struma’yı karşılarında gören yahudi topluluğu iyice sinirlenmiş, kiraladıkları geminin acentesi ise gerçek geminin Romanya sınırı dışında beklediğini söyleyerek onları sakinleştirmek istemişti. Oysa Struma Faciasının yaşanacağı bu harabe gemi dışında onları Filistin’e götürecek başka bir gemi yoktu.

Filistin’e Yolculuk Başlıyor

Yahudilerin bu firmaya güvenmekten başka çareleri yoktu. Struma 12 Aralık 1941 yılında Nazi yanlısı Romanya’dan aldığı onay ile Köstence limanından uzun soluklu bir yolculuk için ayrıldı. gemide toplam 791 yolcu ve 10 mürettebat bulunuyordu. Yolcuların yanlarına alabilecekleri 20 kg bavul hakları vardı ve gümrükten geçerken de çoğunun değerli eşyalarına el koyulmuştu. Yüz kişilik kapasiteye sahip Struma, kapasitesinin neredeyse sekiz katı kadar olan yolcusu ile arıza vermemesi imkansızdı. Öylede oldu ve henüz Romanya sularındayken ilk arızasını vermişti. Struma Faciası yavaş yavaş yaklaşıyordu, gemideki motorlardan biri ağır şekilde hasar vermiş ve denizin ortasında sürüklenmeye başlamıştı. Yardım çağrısı neticesinde Romen römorkörü ancak ertesi gün gemiye ulaşabildi. Romen römorkör belli bir ücret karşılığında motorun arızasını düzeltebileceğini söyledi fakat yolcuların verecekleri tek kuruşları kalmamıştı. Bunun üzerine sorunun düzeltilmesi ve yolculuğa devam edilebilmesi için evli çiftler evlilik yüzüklerini bir bir teslim ettiler.

Evlilik Yüzükleriyle tamir edilen Struma tekrar yola devam etti. Fakat gemi balık istifi gibi yığın halinde olan yolcuları daha fazla taşıyamayarak iki gün sonra 15 Aralık’ta yeniden arıza yaptı ve İstanbul’a zar zor ulaşarak Sarayburnu açıklarında demir attı. Bunun üzerine Türkiye ve Britanya arasında Struma’nın gidişatı hakkında uzun soluklu görüşmeler başladı. Struma’nın gitmek istediği Filistin’de de durumlar bir hayli karışıktı. Araplar ve Yahudiler arasında bir gerginlik boy göstermiş Britanya hükümeti, bu gerginliği arttırmaması için yahudi göçünü engellemek istiyordu. Britanya’nın Türkiye’den isteği Struma’nın hareket etmesine izin vermemesi yönündeydi. Almanya gemide salgın hastalık bulunduğuna dair ihbarda bulunmuş, Romanya ise geminin geri dönme ihtimaline karşılık Struma’yı tekrar kabul etmeyeceklerini bildirmişti. O sırada Türkiye’nin başında olan Refik Saydam Hükümeti diğer devletlerin istekleriyle sıkışıp kalmış, elinden sadece Struma’nın giriş çıkışlarına yasak koymak gelmişti.

Struma Daha da Kötüye Gidiyordu

Diplomatlar arası görüşmeler devam ederken gemide her şey kötüye gidiyordu. Yiyecek stokları azalmış, yolcular günde bir adet portakal ve biraz fıstık yiyebiliyorlardı. Buna ek olarak haftada iki kez de çorba veriliyordu. Günler süren görüşmelerin ardından o sırada gemide bulunan Martin Segal ve ailesi, Abd ve Vehbi Koç’ un aracılığı ile gemiden indirildiler. ABD’nin Türkiye’den ricada bulunduğu Martin Segal, Standard Oil Company of New York petrol şirketinin Romanya müdürüydü. Martin Segal ve ailesinin dışında Madeea Solomonovici adında hamile bir kadının da rahatsızlanıp indirilmesi üzerine gemide 782 yolcu ve 10 mürettebat kalmıştı.

Kıyıda Çaresiz Bekleyiş

Dokuz hafta boyunca denizde çaresizce bekleyen gemiye Kızılay ve İstanbul’daki yahudi toplumu tarafından yardım malzemeleri ulaştırıldı. Arızalı olan motor ise tamir edilmek üzere sökülmüştü. Bu sırada diplomatlar arasındaki görüşmeler iyice çıkmaza girmiş ve hala bir sonuç üretilememişti. Türkiye geminin, sınırlarının dışına çıkması için harekete geçti. Bir kaç polis gemiye çıkmak istese de Struma’ daki yahudiler buna izin vermedi. Türkiye 80 kişilik bir polis ekibi oluşturarak zar zor gemiye çıkmayı başardı. Gemi, polis ekipleri tarafından bir römorköre bağlanarak Karadeniz’ e doğru çekildi. Geminin çekilmesi esnasında ise yolcular yardım çığlıkları ve astıkları “SAVE US” pankartları ile Türkiye’den yardım beklediler ama onları kimse duymamıştı. Struma’nın bozuk olan motoru ise tamir edilememişti. Karadeniz açıklarına kadar sürüklenen Struma, bozuk motoru ve 700 küsür yolcusu ile Karadeniz sularına terk edildi.

Struma Karadeniz’e Gömüldü

Tarihler 24 Şubat’ı gösterdiğinde Karadeniz’de büyük bir patlama sesi duyuldu. Struma 800’e yakın yolcusuyla kötü şekilde patlamış tarihe de struma faciası olarak geçmişti. Gemi hızlı bir şekilde battığından bir çok kişi oracıkta can verdi. Bazıları ise tahta parçalarına tutunarak hayatta kalmaya çalıştı ama uzun saatler yardım gelmeyince hipotermi sonucu hayatlarını kaybettiler. Struma faciasından sadece David Stoliar adlı 19 yaşında bir genç sağ kurtarılabildi. Stoliar ümidi tükenip bileklerini kesmek istediği anda Türkiye’ye ait bir kayık tarafından bulunmuş, tekrar yaşama tutunmuştu. Stoliar, kendine gelince de hemen sorgulanmak üzere göz altına alındı. Yahudilere yardım eden Simon Brod adında bir iş adamı Stoliar ile ilgilenip, gözaltından çıktıktan sonra Filistin’e gidene kadar yardım etti. Böylece Struma faciasından David Stoliar ile sadece bir kişi kurtulabilmişti.

Yıllar süren araştırmalar neticesinde struma faciasında geminin neden battığı bir türlü çözülememişti. Gemiden kurtulan Stoliar Türkiye’ ye ait bir botun Struma’nın batmasına neden olduğunu iddia ediyordu. Kapsamlı araştırmalar sonucunda 1960 yıllarında Sovyet arşivinden çıkan bilgiler ışığında Struma’nın Ş-213 adlı bir Sovyet denizaltısı ile vurulduğu anlaşılmıştı. Bu denizaltı Nazilerin deniz üzerinden yardım almasını engellemek amacı ile Karadeniz’de tarafsız ve düşman gemilerini vurmak ile görevlendirilmişti. Bu gizli göreve 23 Şubat akşamı Türkiye’ye ait bir kargo gemisi de kurban gitmişti.

Sovyet Askeri Arşivinden Çıkarılan Belge

“24 Şubat 1942 sabahı Teğmen D.M Denejko ve Siyasi Komiser A.G. Rodimatzav komutasındaki Ş-213 denizaltısı, 7 bin ton ağırlığında ve korumasız vaziyetteki düşman gemisi Struma’ya rastladı. Denizaltıdan 1118 metre mesafeden atılan torpido hedefini vurdu ve gemiyi batırdı. Hareket sırasında Astsubay Başçavuş V.D. Çernov, takım komutanı Çavuş G.G Nusov ve torpido operatörü Er I.M Filtov üstün cesaret örneği sergilemişlerdir.”

• 
  Belçika’nın Kongo Katliamları: Tarihin Kara Lekesi
  Belçika’nın Kongo katliamları, milyonlarca masum insanın hayatını kaybettiği tarihin en büyük soykırımlarından biridir. Bu makalede, 2. Leopold’un karanlık dönemine derinlemesine bir bakış atıyoruz. Kongo’nun kara toprakları, Belçika’nın sömürge tarihinin en…
• 
  Antik Mısırlı Takabuti Bıçaklanarak Öldürülmüş
  Antik Mısır’ın gizemli figürlerinden biri olan Takabuti’nin sır dolu hikayesi… Bir zamanlar, çok uzaklarda, Nil Nehri’nin kıyısında, Antik Mısır’ın Thebes şehrinde (bugünkü Luksor), Takabuti adında genç ve elit bir kadın…
• 
  Eczacılığın Atası De Materia Medica Kitabından Minyatürler
  De Materia Medica kitabının yazarı I. yüzyılda yaşamış aslen Adana yakınlarında bulunan Anavarzalı olan Pedanios Dioskurides’dır. Osmanlılar ona Skoridos demişlerdir. Pedanios Dioskurides Tarsus, İskenderiye ve Atina’da tıp eğitimini tamamladıktan sonra…
• 
  Kore Savaşı Tarihi 1950-1953
  Kore Savaşı, kazananı olmayan bir savaştır. Bu yazımda sizlere elimden geldiğince Kore savaşını anlatmaya çalışacağım. Güç dengeleri arasında savrulan dünyada savaşlar, darbeler ve daha niceleri yaşanmaktaydı. Soğuk savaşın ilk sıcak…
• 
  Vietnam Savaşı 1955 – 1975
  Vietnam Savaşı, Güneydoğu Asya’da güç dengeleri oyununun bir savaşı olup aslında soğuk savaşın Kore Savaşından sonra yaşanan ikinci sıcak çatışmasıdır. Hiç değişmeyen savaş tarafları şunlardır: Kuzey Vietnam ve Doğu Blok’u…
• 
  Kafkasya Tarihi ve Coğrafyası
  Kafkasya, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında uzanan sıradağların adıdır. Kafkasya bölgesi konumu açısından geçmişten günümüze kadar dünyanın en ilgi çekici bölgelerindendir. Kafkas bölgesi Asya – Afrika – Avrupa kıtalarını birleştirmektedir….
• 
  Haşhaşiler ‘in Bilinmeyen Yüzleri
  Haşhaşiler Tarikatı 1090 yılında Hasan Bin Sabbah tarafından kurulmuş Şii mezhebinin alt mezhebinden olan dini bir tarikattır. Haşhaşi Tarikatı’nın Kurucusu: Hasan Sabbah Hasan Sabbah asırlardır merak edilen ve dilden dile…
• 
  Struma Faciası Gerçekte Yaşandı mı?
  Struma faciası, Nazilerin katliamından kaçmak isteyen bir kısım yahudi topluluğunun Romanya’dan Filistin’e gitmek için tuttukları geminin batırılması olayıdır. Umuda Yolculuk Nazilerin yahudi karşıtı yasaları çoğu ülkede etkisini göstermiş Romanya’da bundan…
• 
  Dyatlov Geçidi Vakası Çözüldü Mü?
  Dyatlov Geçidi Vakası olarak adlandırılan olay Rusya’da yaşanan sır dolu ölümü barındırıyor. Sebebi hala açıklanamayan 9 dağcının feci şekilde ölümü yıllardır merak konusu olmaya devam ediyor. Olaya ilişkin farklı farklı…
• 
  Mezopotamya Kanunları
  Mezopotamya Kanunları adlı yazıma geçmeden önce yazının tarihçesine değinecek olursam eğer; Mezopotamya ’da yazı ilk defa MÖ 4000 yılının sonlarında Sümerler tarafından ortaya çıkarılmıştır. İlk yazı sistemi çivi yazısı ile…
• 
  Truva Savaşı Efsane mi? Gerçek mi?
  Günümüze kadar dilden dile aktarılarak gelen Truva Savaşı hala büyük bir merak konusudur. Bu savaş hakkında en kapsamlı bilgiye Homeros’un İlyada Destanı’ndan ulaşıyoruz. Savaş aynı zamanda Doğu ve Batı’nın ilk…
• 
  Mavi Kelebekler ”Bosna Hersek”
  Masum insanların acımasızca katledildiği hadiseye, mavi kelebeğin masum katkısının bir öyküsüdür. Bosna Hersek ‘te ki toplu mezarlara mavi kelebeğin izi sürülerek ulaşılmıştır. Bosna Hersek’te Yaşananlar Sırplar Bosna Hersek’te Türk İslam…
• 
  Dunkerque Muharebesi ‘’Mucizevi Kurtuluş’’
  Dunkerque muharebesi, Fransa Cumhuriyeti ile Nazi Almanya’sı arasında derin izleri olan 26 Mayıs–3 Haziran 1940 tarihlerinde yaşanmış bir savaştır. Bilindiği üzere birinci cihan harbinden mağlup ayrılan Almanya, antlaşmaların getirdiği sert…
• 
  Srebrenitsa Katliamı Nerede, Ne Zaman Gerçekleşti?
  Srebrenitsa Katliamı, 1991-1995 yıları arasında meydana gelen Yogoslavya iç savaşı sırasında Sırpların Srebrenitsa kentine saldırarak 8372 Bosnalı müslümanı katlettikleri bir soykırımdır. Srebrenitsa, Bosna Hersek’in doğusunda, Bosna Hersek ile Sırbistan sınırındaki…
• 
  Putin’in “Rusya’nın önerileri karşılanmadı” Söylevi Panslavizm Politikalarını Çağrıştırıyor
  Rusya’nın yayılmacı politikaları yeni değil bundan yaklaşık olarak 150 yıl öncelerine dayanmaktadır. Hepimizin bildiği gibi PANSLAVİZM POLİTİKASI… Peki Panslavizm Politikası Nedir? İlk olarak, Fransız ihtilalinden sonra meydana gelen milliyetçilik akımlarından…
• 
  Roma’nın Kısa Tarihi
  Bu makalede Roma’nın kısa tarihi hakkında bilgi vereceğiz. Antik Roma İmparatorluğu Roma merkezli olarak milattan önce 27 yılında kurulmuştur. Başlarda Roma bir cumhuriyetti fakat daha sonra çeşitli huzursuzluklar ve iç…
• 
  Amerikan Demokrasisi Güney Amerika
  Amerikan Demokrasisi Güney Amerika ‘’ Bu kadar açgözlü ve bencil olmayı bırakın. Dünyada sizin kocaman evlerinizden ve gösterişli mağazalarınızdan başka şeyler de olduğunun farkına varın. İnsanlar açken, siz arabalarınızın benzini…
• 
  Hocalı Katliamı: İnsanlık Tarihinin Kara Lekesi
  Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Ermenilerin,(Rusların desteği ile) 26 Şubat 1992 tarihinde Karabağ’ın Hocalı bölgesinde yaşayan Azerbaycan Türkü sivil vatandaşlarını toplu bir şekilde öldürmesi olayına “Hocalı Katliamı” denir. Belgelere göre yazmak…
• 
  Tarihi Ticaret Yolları
  Tarihi Ticaret Yolları yazımda sizlere tarihte var olmuş adeta dünyanın kılcal damarları sayılacak kadar önemli ticaret yollarını anlatmaya çalışacağım. Hayırla okuyunuz. İpek Yolu Tarihi ticaret yolları denilince neredeyse herkesin aklına…
• 
  Fransız Devrimi ve Dünya Düzenine Etkileri
  Fransız devrimi, sanayi devrimi, Amerikan devrimi; dünya tarihinde önemli yeri olan ancak etkileri farklı yansıtılan ihtilallerdir. Konuya bu bodoslama girişten sonra, Fransız ihtilali üzerinden meramımı anlatmaya çalışacağım.  Çoğu tarihsel kaynağın…