Mimar Sinan Kimdir ?

Mimar Sinan’ın ailesi ve doğum tarihi ile ilgili net bir bilgi bulunmamaktadır. Sinan çocukluğundan beri Türkçe konuşan bir aile çevresinde büyümüştür. Muhtemelen Karamanlı cemaatine mensuptur. Mimar Sinan Yavuz Sultan Selim’in devşirmesidir. Sinan’ın hangi tarihte devşirildiği bilinmemektedir. 22 yaşında İstanbul’a geldiği kabul edilmektedir. Bu durumda 1491 yılından önce doğduğu kabul edilir.

Eğitim Hayatı

Mimar Sinan’ın eğitim hayatı Osmanlı padişahının sarayına ve Ayasofya Camii’ne yakın bir okulda başlar. Eğitiminin ne kadar sürdüğü belli değildir. Bu arada Sinan naccarlık (dülgerlik, marangozluk) sanatına ilgi göstermektedir.

Gösterdiği Hizmetler

Sultan Selim’in Çaldıran seferine (1514) katıldığı bilgileri şüphelidir. Lakin Mısır seferine katıldığı ve mimari ortamları gördüğü bilinmektedir. Sinan’ın kesin olarak katıldığı seferler – Kanuni Sultan Süleyman’ın ilk iki seferi olan – Belgrad (1521) ve Rodos (1522) seferleridir. Bu iki sefere yeniçeri piyadeleri arasında katılmıştır. Gösterdiği hizmetler sayesinde atlı sekbanların aralarına girmiştir. Bilahire Mohaç Meydan Savaşı’na (1526) da katılmıştır. Burada Sinan’a acemi oğlanları yayabaşılığı görevi verilmiştir. Daha sonra da kapıkulu yayabaşısı olmuş ardından zemberekçibaşı (zemberek denen oku atan yeniçeri askerinin başı) görevine atanmıştır. Sinan, 1532’de Alaman seferleri, 1534’te Irakeyn seferlerinde başarısıyla dikkat çekmiştir. 1537’de Korfu seferine ortak olmuştur. 48 yaşına gelen Sinan, 1538’de Boğdan seferinde Prut nehri üzerine 13 günde ahşap köprü yapmıştır.

Mimarbaşı Sinan

“Acem Alisi” olarak bilinen mimarbaşı 1537’de ölmüş, Lütfi Paşa’da Sinan’ı mimarbaşı görevine getirmiştir. Sinan’ın imzası “el-fakir Sinan ser-mi’maran-ı hassa” ifadesini taşımaktadır. Mühründe ise ortada “el-fakirü’l-hakir Sinan” etrafında “bende-i miskin kemine derd-mend-i ser-mi’maran-ı hassa-müstemend” ifadeleri yer almaktadır.

Koca Sinan’ın Vefatı

Mimar Sinan 83 yaşına geldiğinde artık “Koca” lakabıyla anılmaktaydı.1584’te hacca giden Mimar Sinan yerine Mehmet Subaşı mimarı vekil bırakmış, hac dönüşünde 100 yaşı civarında olup görevini büyük bir aşkla devam ettirmiştir. 1588 yılında Koca Mimar Sinan vefat etmiştir. Mimar Sinan’ın türbesi bugün Süleymaniye Külliyesi’nde yer almaktadır. Sinan’ın hanımının adı Mihri olup kendisi yaşarken ölmüştür. Ayrıca oğlu Mehmet Bey şehit düşmüştür. Yine bir vakıfnamede iki kızının ve iki torununun adına rastlanmaktadır.

Mimar Sinan’ın Eserleri

Mimar Sinan’ın eserlerinin sayısı hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte döneme ait kaynaklar 452 yapıdan söz etmektedir. Lakin birtakım kitap ve ansiklopedilerde yaklaşık 350 eser kaydedildiği görülmektedir. Mimar Sinan mesleğini üç ayrı eseri ile derecelendirmektedir. Bunlar:”çıraklık eserim” dediği Şehzade Camii, “kalfalık eserim” dediği Süleymaniye Camii ve “ustalık eserim” dediği Selimiye Camii‘dir. Mimar Sinan ustalık eserini tamamladığında 83 yaşında idi. Mimar Sinan’ın bu üç eserinden kısaca söz etmek yerinde olacaktır.

Şehzade Camii

Mimar Sinan’ın mimarbaşı olarak yaptığı ilk sultanlar külliyesi olarak bilinmektedir. Şehzade Camii, Kanuni Sultan Süleyman tarafından oğlu Şehzade Mehmet için Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. 1543’te yapımına başlanan bu camii 1548 yılında tamamlanır. Şehzade Camii’nin planı kare biçimindedir. Bu camiiye üç farklı kapıdan girilmektedir. Camiide iki minare bulunup bu minareler ikişer şerefelidir. Mimar Sinan, Şehzade Camii’ni “çıraklık eserim” olarak tanımlamıştır.

Süleymaniye Camii

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman tarafından kendi adına inşa edilmiştir. Camii’nin temeli 1550 yılında atılmış olup yedi yıl sonra da 1557’de Mimar Sinan tarafından açılmıştır. Süleymaniye Camii’nin biçimi kareye yakın dikdörtgen olarak tasarlanmıştır. Camii’de ikisi üçer diğer ikisi ikişer şerefeli dört minare bulunmaktadır. Camii’nin büyüklü küçüklü, tam, yarım çeyrek olarak toplam onbeş kubbesi vardır. Mimar Sinan, Süleymaniye Camii’ni “kalfalık eserim” olarak ifade etmiştir.

Selimiye Camii

Selimiye Camii, seksen yaşındaki Mimar Sinan tarafından 2. Selim’in buyruğu ile 1568 ve 1574 yılları arasında yapılmıştır. Camii, dört minareye sahip olup bu minarelerin üçer şerefesi bulunmaktadır. Selimiye Camii, düzgün dikdörtgen biçimli avlunun merkezinde yer almaktadır. Camii, Osmanlı mimarisinin ulaştığı en yüksek seviyeyi temsil etmektedir. Mimar Sinan, bu camiiyi “ustalık eserim” olarak tanımlar.

Blok yazımı okuduğun için müteşekkirim. Başka yazılarda görüşmek dileğiyle…

KAYNAKLAR

• DİA, Sinan
• https://islamansiklopedisi.org.tr/sehzade-kulliyesi
• http://fatih.gov.tr/sehzade-camii
• https://islamansiklopedisi.org.tr/suleymaniye-camii-ve-kulliyesi
• http://www.fatih.gov.tr/suleymaniye-camii
• https://islamansiklopedisi.org.tr/selimiye-camii-ve-kulliyesi–edirne
• https://edirne.ktb.gov.tr/TR-76557/selimiye-camii.html