Halifelik Nedir? İsimli blog yazımda sizlere Halife ve Hilafet makamını sorular üzerinden anlatmaya çalışacağım. Hayırla okuyunuz.
Halife teriminden önce Hilafet terimine bakalım. Hilafet, lügatte; temsil etmek, vekalet veya yerine geçme gibi çeşitli manalara gelir. Halife ise Hilafet makamına gelen kimseye verilen isimdir. Hulefâ-yi Râşidîn yani dört halifeden (Hz. Ebubekir (r.a), Hz. Ömer (r.a), Hz. Osman (r.a) ve Hz. Ali (r.a)) sonra hilafet makamı, seçim ile değil saltanat ile yürümüştür. Ezcümle, bildiğiniz üzere Peygamber efendimiz kendinden sonra devletin başına geçmesi için bir vekil bırakmamıştır. Bu olayı müslümanlar arasında kargaşa çıkmamasına yorabiliriz. Bununla beraber birde İslamiyet bir devlet yönetme biçimi belirlememiştir. Müslümanlar bu konuda özgürdür. Lakin Allah’ın kanunlarını koruyup uygulamak şartı ile.
Halifelik Nedir? sorusunun ardından İmam ve İmamet Nedir? sorusuna değinelim. Devlet başkanlığı yapan kişiye bir diğer anlamda imam, makamına ise imamet denir. Bu tabir çok fazla kullanılmasa da Hulefâ-yi Râşidîn’nin fetih devri halifesi Hz. Ömer bin Hattab (r.a) ‘dan sonra devlet başkanı yani halifeler Emir’ül Mü’minin ünvanı ile anılmaya başlanılmıştır.
Halifelik, Hulefâ-yi Râşidîn’den sonra Emevi hanedanına ve sonrasında Abbasi hanedanına geçmiştir. Tabi Fatımi gibi şii yapılı devletler kendi halifeliklerini ilan etseler de çoğunlukta bir hükümleri yoktur.
Halifelik ile İslam’ın Koruyucusu ve Kollayıcısı Türkler Oluyor
Mukadderat sonucu Türkistan bozkırından kopup gelen ve kızıl elma için çarpışıp kendilerine yurt arayan Türkler, İslamiyet ile tanışmış ardından Halifenin koruyucusu (Özellikle Selçuklu ve Memlük gibi Türk İmparatorlukları) olmuşlardır. Halifelik makamının yani Peygamber efendimizin makamını koruyan ve kollayan Türkler, Osmanlı İmparatorluğu zamanında Yavuz Sultan Selim Han önderliğinde Halifelik makamına erişmişlerdir. Yavuz Sultan Selim Han, Ayasofya Camii’nde tertip edilen tören ile halifeliği III. Mütevekkil’den devralmıştır. Artık liderde koruyucuda Türklerdi.
Tüm dünya müslümanlarını tek çatı altında toplayan bu kurum, Peygamber efendimizden sonra yaklaşık 1400 sene ayakta kalmıştır.
Halifelik Nedir? konu başlığımızın bir diğer sorusu olan Son Halife Kimdir? sorusunu yanıtlayalım. Son halife, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Halife olarak Sultan Abdülaziz’in oğlu Abdülmecid Efendi seçilmiştir.
Halifeliğin Kaldırılması
Halifelik, 3 Mart 1924 yılında Urfa vekili Saffet Efendi ve elli üç arkadaşının hazırladığı, halifeliğin kaldırılmasına yönelik on iki maddeden oluşan bir kanun teklifi Meclis’e getirilmiş ve kanun rey çokluğu ile kabul edilerek Halifelik kaldırılmıştır.
Blog yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim. Sağlıcakla kalın.